Column starten als buitenvarkenshouder
Benieuwd naar het wel en wee van een startende buitenvarkenshouder? Coen neemt jullie graag mee op zijn avontuur. Elke twee maanden publiceert Coen hier een column waarin hij verteld over zijn ervaringen als startende (buiten)varkensboer. Om Coen iets beter te leren kennen trappen wij hieronder af met een profielschets.
Even voorstellen
Zo een acht jaar geleden werd bij Koen het zaadje geplant voor zijn buitenvarkenshouderij; Oerwroeters. Toentertijd werkte hij als dierverzorger in Dierenpark Amersfoort, waar hij onder anderen verantwoordelijk was voor de verzorging van de olifanten.
Op een avond zag hij een item in het programma ‘Binnenste Buiten’ over Boeren in het Bos. In het item vertelde Richard Pelt over de varkens die hij en zijn partner Mariska op natuurlijke wijze hielden. De passie waarmee Richard sprak over de dieren is Coen altijd bij gebleven. Toen Coen, jaren later, rustig begon na te denken over een nieuwe uitdaging, dacht hij terug aan het item over de bosvarkens van Richard.
Coen vroeg zich af of er meer mensen zijn die op een soortgelijke boeren en begon met googelen. Zijn zoektocht bracht hem bij de Tamworth Hoeve. Na wat heen en weer mailen reed Coen die kant op. Aldaar maakte hij kennis met Nick en zijn Tamworth varkens. Na het aanhoren van zijn ervaringen, en de dieren in het echt te beleven besloot Coen er voor te gaan.
Geen gemakkelijk besluit want dit resulteerde er in dat hij moest stoppen met zijn werk als dierverzorger. Coen vond een anderen baan, die hem de mogelijkheid gaf om tegelijkertijd zijn eigen onderneming op te starten. De eerste jaren, zo wist hij, zal hij naast zijn werk als varkensboer moet blijven werken voor een baas om rond te komen.
Maar hoe begin je als varkenshouder als je geen boerderij of grond bezit? Coen besloot om zijn varkens in te gaan zetten voor begrazing en wroet projecten. Hierbij worden de varkens geplaatst op percelen waarbij de grond moet worden omgewroet of wanneer er sprake is van wildgroei van een ongewenste (exotische) plantensoort, zoals de Japanse duizendknoop.
Hoe Coen zijn bedrijf exact is begonnen zal hij zelf verder toelichten in zijn columns. Inmiddels zijn de eerste varkens geslacht en werkt hij aan naamsbekendheid, de verkoop en de verdere uitbreiding en professionalisering van Oerwroeters. Elke twee maanden neemt Coen jullie mee tijdens zijn reis als beginnende buitenvarkenshouder.
Ondernemen doe je nooit alleen
Omdat ik denk dat delen ons allemaal verder brengt.
Mijn naam is Coen Landheer, eigenaar van Oerwroeters, waarmee ik in 2024 gestart ben. Een groot avontuur dat begon vanuit een passie voor het houden van dieren, gecombineerd met een visie waarop dat naar mijn idee het beste kan gebeuren. Bij Oerwroeters houden we niet zomaar varkens voor het vlees. Onze varkens worden zo natuurlijk mogelijk gehouden en mogen zich nuttig maken waar ze goed in zijn, het onderhouden van akkers en bossen. Je kunt onze varkens dus inhuren en met ze samenwerken. En het mooie is, dat vinden ze nog leuk ook! GoedGehouden vroeg mij om mijn ervaringen te delen over het ontstaan en de start van deze onderneming. Ik ben een groot voorstander van kennis delen, en daarom ben ik maar wat graag op het aanbod in gegaan!
Ondernemen doe je nooit alleen
Toen ik begon met het houden van mijn eerste varkens was de zorg voor dieren niet nieuw voor mij. Van jongs af aan heb ik een grote passie voor dieren en natuur, wat leidde tot een carrière als dierverzorger in verschillende dierentuinen. Van olifanten tot muizen, ik heb ze in de afgelopen jaren allemaal voorbij zien komen en verzorgd. Wat vooral nieuw was aan dit hele avontuur? Ondernemen! Maar hoe doe je dat? En al helemaal, hoe doe je dat als houder van buitenvarkens?
De grootste les die ik het afgelopen jaar heb geleerd is dat ondernemen in je eentje tot niks leidt, je moet het samen doen. Allereerst wordt het resultaat van wat je op die manier opbouwt waardevoller, daarnaast had ik zelf simpelweg ook niet alle kennis en mogelijkheden in mij om de onderneming optimaal te ontwikkelen. Een mens kan naar mijn idee nooit goed zijn in alles en het is belangrijk dat je bij jezelf uitzoekt waar je kwaliteiten liggen en waar je een goed gevoel van krijgt. Op die manier kan je aan andere ook beter aangeven wat je nog zoekt ter aanvulling.
Bovendien staat “ondernemen” bij mij ook voor “het lef hebben om het te proberen”. In de jaren voordat ik daadwerkelijk varkens had heb ik ervaring op mogen doen bij andere houders en mij zoveel als mogelijk geïnformeerd op het gebied van varkens houden, hier later meer over. Toch vond ik het enorm spannend om daadwerkelijk de stap te zetten, vooral omdat ik mezelf blokkeerde met gedachten over zaken waardoor het niet zou kunnen lukken. Ik heb bijvoorbeeld geen eigen boerderij of zelfs maar een stukje grond, is het vol te houden om het bedrijf op te starten terwijl ik nog fulltime werk? Red ik het financieel?
Op een avond heb ik hier over gesproken met mijn vader, die zelf al meer dan 40 jaar eigenaar is van een succesvolle onderneming, die hij vanaf de grond heeft opgebouwd. Hij gaf mij het meest waardevolle advies wat de basis vormt voor alle ontwikkelingen die Oerwroeters doormaakt. Hij zei: “Ja, als ondernemer moet je een visie hebben en jezelf goed voorbereiden. Maar vervolgens moet je het vooral gewoon gaan doen! Je moet het gaan proberen en inspelen op wat er op je pad komt. Kansen aangaan en niet te snel schrikken van een tegenslag”.
Een dag later ben ik gewoon begonnen, ik ben met een simpele, zelfgemaakte flyer, langs boeren in mijn omgeving gegaan. Op de flyer beschreef ikmijn verhaal, mijn visie en de vraag of iemand mij een stukje grond kon bieden. Nog diezelfde week werd ik gebeld door iemand die een stukje grond beschikbaar had. Kort daarop kwamen de eerste varkens en was het avontuur begonnen!
Inmiddels zijn we ruim een jaar verder, Oerwroeters heeft een thuisbasis gevonden op burgerboerderij Oosterwold. Hier werken verschillende agrarische ondernemers aan een gezamenlijke visie. Ook dit is begonnen met een mailtje, een kop koffie en een mooi gesprek met de mensen die mij en Oerwroeters een kans hebben geboden. Op deze boerderij kan ik mensen ontvangen, biggen geboren laten worden, en mijn visie en liefde voor de dieren uitdragen.
Daarnaast word ik binnen Oerwroeters inmiddels geholpen door mijn ouders, Nico en Christel, broertje Tom, mijn partner Aylin, haar zoons Ryan en Brody en een groep enthousiaste vrijwilligers. Samen vormen we een sterk team en genieten we van de dieren. Dat is iets waar ik regelmatig bij stil sta en wat voor mij enorm waardevol is.
Natuurlijk had ik nooit kunnen voorspellen hoe mijn pad met de varkens en Oerwroeters als bedrijf zou gaan lopen. Ook heb ik geen zekerheid over waar het toe zal leiden en wat we op het pad gaan tegenkomen. Wat ik wel heb geleerd, je gaat er nooit met elkaar achter komen als je niet start met wandelen! Het komende jaar wil ik jullie meenemen in mijn avontuur om van Oerwroeters een stabiel bedrijf te maken waarbij het welzijn van de dieren voorop staat. Ik wil jullie laten zien hoe het werkt als je vanuit het niets begint met het houden van vee, de leuke en minder leuke kanten. Met mijn eerste column wil ik graag onderstrepen dat je je goed moet voorbereiden maar het uiteindelijk ook gewoon moet gaan doen! Benader partijen en sta open voor samenwerkingen, dan blijkt er meer mogelijk dan je denkt.
In mijn volgende column schrijf ik over hetgeen dat er allemaal bij komt kijken wanneer je professioneel varkens wilt houden binnen een onderneming; alles dat komt kijken bij het opzetten van een bedrijf. Tot dan!
Een echt bedrijf
Omdat ik denk dat delen ons allemaal verder brengt.
Mijn naam is Coen Landheer, eigenaar van Oerwroeters, waarmee ik in 2024 gestart ben. Een groot avontuur dat begon vanuit een passie voor het houden van dieren, gecombineerd met een visie waarop dat naar mijn idee het beste kan gebeuren. Bij Oerwroeters houden we niet zomaar varkens voor het vlees. Onze varkens worden zo natuurlijk mogelijk gehouden en mogen zich nuttig maken waar ze goed in zijn, het onderhouden van akkers en bossen. Je kunt onze varkens dus inhuren en met ze samenwerken. En het mooie is, dat vinden ze nog leuk ook! GoedGehouden vroeg mij om mijn ervaringen te delen over het ontstaan en de start van deze onderneming. Ik ben een groot voorstander van kennis delen, en daarom ben ik maar wat graag op het aanbod in gegaan!
Een echt bedrijf
In augustus 2023 zijn de eerste varkens, 2 jonge zeugjes, naar Soest gekomen. De plek waar ik, door het rondbrengen van een zelfgemaakte flyer, iemand had gevonden die mij een perceel ter beschikking stelde. Kort daarop volgde de komst van nog twee dieren, ook 2 jonge zeugjes. Dit is ook gelijk het maximale aantal varkens wat je in Nederland als hobbyhouder mag houden. Het doel was om eerst nog meer praktijkervaring op te doen met deze dieren en hun dagelijkse verzorging, om dan op een later moment over te schakelen naar het bedrijfsmatig houden van de dieren. Gedurende deze periode met mijn eerste eigen dieren ben ik al wel begonnen met het verder vormgeven van het bedrijf wat ik voor ogen had. Naast het verzorgen van de dieren kwamen er namelijk nog vele andere aspecten bij waarin ik mij moest gaan ontwikkelen om ervoor te zorgen dat mijn bedrijfsidee überhaupt een kans van slagen had.
In mijn ogen is de allerbelangrijkste stap om duidelijk te hebben wat je hoofddoel is met het bedrijf of het initiatief dat je gaat starten. Wat wordt de missie? Voor mij was dat duidelijk, al lang voordat de eerste dieren aankwamen.
“Een bedrijf opbouwen waar de kwaliteit van leven van de varkens voorop staat en waarbij we mensen met deze fantastische dieren in contact laten komen. Zo kunnen ze meer over varkens leren en krijgen ze een connectie met de dieren en het varkensvlees wat we eten.”
Om het bedrijf financieel gezond te krijgen zodat ik er van kan leven, en om ervoor te zorgen dat de varkens een langer leven kunnen leiden dan op het gemiddelde bedrijf, wist ik ook gelijk dat er meer verdienmodellen nodig waren dan alleen de vleesverkoop.
Van tevoren heb ik veel research gedaan en heb ik proberen te leren van andere houders van buitenvarkens. Dit raad ik dan ook elke toekomstige houder aan. Ga bij collega houders op bezoek en stel de vragen waar je mee zit. Volg bijvoorbeeld een cursus, die steeds meer collega houders organiseren, en ervaar al een beetje hoe de zaken er in de praktijk aan toe gaan. Vanuit deze ervaringen leerde ik o.a. meer over het inzetten van varkens op akkers, bestrijding van ongewenste beplanting en hoe dit in de praktijk te organiseren. Hierover in latere columns meer.
Naast een missie komt er natuurlijk nog veel meer bij kijken om een succesvol bedrijf op te zetten. Denk hierbij aan een goede website, sociale media, wet- en regelgeving, financiële administratie, RVO, KVK, etc.
Wat mij hierin geholpen heeft is mij niet te focussen op “alles zelf moeten kunnen” maar weten “wie je waarvoor om hulp kunt vragen”. Het begint dus vooral bij kwetsbaar opstellen en de hulpvraag stellen wanneer nodig. Het helpt mij om te focussen op de zaken waar mijn kracht wel licht om daar een succes van te maken.
En van de belangrijkste stappen in het proces was de samenwerking die ik ben aangegaan met mijn agrarisch adviseur van Hans Rietveld agrarisch advies. Hier ben ik vanaf de eerste dag warm ontvangen en kreeg ik het gevoel al mijn vragen en uitdagingen te mogen delen zonder dat ik gek werd aangekeken. Zij nemen inmiddels een hoop uitzoek- en regelwerk uit handen wat mij een hoop rust en vrijheid geeft voor de andere zaken.
Op het gebied van de website, sociale media en betrokkenheid creëren bij Oerwroeters, is mijn partner Aylin de drijvende kracht. Vanuit haar expertise als fotograaf maakt ze de mooiste beelden die vervolgens breed worden ingezet op de verschillende platforms. Ook houd zij de planning scherp zodat er regelmatig nieuwe content wordt gemaakt en geplaatst zodat mensen de ontwikkeling van het bedrijf en de dieren goed kunnen blijven volgen. In de huidige tijd is het belangrijk om dit aspect binnen je bedrijf serieus te nemen en goed op te zetten.
Tot slot heb ik het geluk dat mijn vader een talent heeft voor de financiële administratie en hierin alles geordend en overzichtelijk houd. Was dit niet het geval geweest had ik ook direct contact gezocht met een financieel adviseur zodat ik de rust heb dat dit ten alle tijden in orde is.
Met iedereen komen we regelmatig bij elkaar om het totaal plaatje in zijn geheel door te nemen. Je moet namelijk niet alles zelf kunnen maar het is in mijn ogen wel belangrijk om goed op te hoogte te blijven van wat er allemaal gebeurd binnen het bedrijf. Hierdoor kan je ook met elkaar meedenken en elkaar aanvullen. Niemand kan het namelijk alleen, en met elkaar is het gewoon ook veel leuker!